Khi đứng trước ngưỡng cửa trưởng thành, một câu hỏi lớn thường trực trong tâm trí các bạn học sinh lớp 12 là: Nên chọn ngành hay chọn trường? Đây không chỉ đơn thuần là việc chọn một nơi để học, mà còn là hành trình quan trọng định hình cả sự nghiệp và cuộc sống tương lai. Với vai trò là một nhà báo khoa học, tôi tin rằng việc đưa ra lựa chọn sáng suốt cần được tiếp cận một cách khoa học và có hệ thống.

Ngành học: Khởi nguồn đam mê và tiềm năng

Hãy bắt đầu với ngành học. Bạn có thể hình dung ngành học như một hạt giống. Nếu chọn đúng loại hạt giống phù hợp với "đất" (đam mê, năng lực) của mình, nó sẽ nảy mầm và phát triển mạnh mẽ. Một ngành học phù hợp không chỉ khơi dậy hứng thú và động lực, biến việc học thành niềm vui, mà còn giúp bạn phát triển tối đa tiềm năng bản thân. Hơn nữa, trong thị trường lao động đầy biến động, kiến thức chuyên sâu và kỹ năng vững vàng trong lĩnh vực mình theo đuổi sẽ mở rộng cơ hội nghề nghiệp và mang lại lợi thế cạnh tranh.

Để chọn được ngành phù hợp, điều quan trọng là bạn cần tự khám phá bản thân, tìm hiểu sở thích và thế mạnh của mình. Đồng thời, hãy nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường lao động để nắm bắt xu hướng và nhu cầu nhân lực trong tương lai. Cuối cùng, đừng ngại trao đổi với người đi trước để nhận được những lời khuyên thực tế.

Ngôi trường: Bệ phóng vững chắc cho tương lai

Nếu ngành học là hạt giống, thì ngôi trường chính là mảnh đất màu mỡ cùng với hệ thống tưới tiêu và chăm sóc để hạt giống ấy phát triển tốt nhất. Một ngôi trường chất lượng sẽ cung cấp một môi trường học tập lý tưởng với đội ngũ giảng viên tận tâm, cơ sở vật chất hiện đại hỗ trợ tối đa việc học tập và nghiên cứu. Bên cạnh đó, trường còn tạo ra cơ hội phát triển toàn diện về kỹ năng mềm, ngoại ngữ và các hoạt động ngoại khóa, đồng thời xây dựng một mạng lưới quan hệ rộng lớn với bạn bè, thầy cô và cựu sinh viên – những yếu tố quan trọng cho sự nghiệp sau này.

Khi đánh giá và lựa chọn trường, bạn nên tìm hiểu kỹ về chương trình đào tạo của ngành mình quan tâm. Ngoài ra, việc tham khảo đánh giá của sinh viên và cựu sinh viên sẽ mang lại cái nhìn chân thực về môi trường học tập. Cuối cùng, đừng quên xem xét yếu tố tài chính và địa lý để đảm bảo quá trình học tập được ổn định.

Ngành hay Trường: Sự kết hợp hài hòa

Thực tế, câu hỏi "Chọn ngành hay chọn trường?" không có một đáp án tuyệt đối. Cả hai đều đóng vai trò thiết yếu. Tuy nhiên, lời khuyên chung là hãy ưu tiên ngành học trước, sau đó mới chọn trường. Bởi lẽ, ngành học trực tiếp định hình con đường sự nghiệp của bạn, còn môi trường trường học là nơi bạn phát triển trên con đường đó. Một người có đam mê và năng lực trong lĩnh vực của mình, dù học ở một trường không quá danh tiếng, vẫn có thể đạt được thành công lớn. Ngược lại, nếu chọn trường top đầu nhưng không phù hợp ngành, bạn có thể dễ dàng chán nản và mất phương hướng. Dù vậy, nếu có thể tìm được một trường chất lượng cao đào tạo ngành học mình yêu thích, đó là sự kết hợp lý tưởng.

Góc nhìn chuyên gia: TS. Võ Thanh Hải và lời khuyên định hướng

Để làm rõ hơn, chúng ta hãy lắng nghe quan điểm từ TS. Võ Thanh Hải, Phó Giám đốc Thường trực Đại học Duy Tân. Ông khẳng định ưu tiên hàng đầu là chọn ngành, bởi đây là quyết định chiến lược định hình trực tiếp con đường sự nghiệp và cuộc sống. Theo ông, chọn trường là yếu tố quan trọng thứ hai, vì một ngôi trường tốt chỉ thực sự hữu ích khi bạn theo đuổi đúng ngành mình yêu thích và có năng lực.

TS. Hải cũng chỉ ra ba tiêu chí vàng để chọn ngành: phải dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa sở thích cá nhân, năng lực bản thân và triển vọng của ngành nghề trong tương lai. Để làm được điều này, ông khuyên các bạn học sinh cần tự hiểu bản thân là cốt lõi, đồng thời nghiên cứu kỹ lưỡng về các ngành nghề, xu hướng thị trường lao động. Cuối cùng, khi đã xác định được ngành phù hợp, hãy mạnh dạn chọn trường top đầu có đào tạo ngành đó – dù học phí có cao, đây vẫn là một sự đầu tư xứng đáng. Và quan trọng nhất, đừng quên tham khảo ý kiến chuyên gia, thầy cô, và những người đi trước để có được góc nhìn khách quan và toàn diện.

Lời kết

Việc chọn ngành và chọn trường là một quyết định trọng đại, đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và công sức để tìm hiểu. Hãy biến quá trình này thành một cuộc khám phá thú vị về bản thân và thế giới xung quanh. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, thầy cô, và các chuyên gia tư vấn tuyển sinh.

Cuối cùng, dù bạn chọn ngành hay chọn trường, điều quan trọng nhất vẫn là sự nỗ lực và tinh thần học hỏi không ngừng. Bởi lẽ, con đường thành công không chỉ phụ thuộc vào tấm bằng hay ngôi trường bạn tốt nghiệp, mà còn nằm ở chính sự kiên trì, khả năng thích nghi và sự phát triển liên tục của bạn trong một thế giới không ngừng thay đổi.