Môi trường nước và môi trường không khí đều thuộc loại môi trường chất lưu(chất chảy), do vậy sự lan truyền các chất trong hai môi trường này có những nét giống nhau, quá trình vận chuyển vật chất dưới hai môi trường này đều xảy ra do quá trình khuyếch tán và vận tải. Điều khác nhau chỉ ở chỗ cường độ của các quá trình trên không như nhau. Thông thường quá trình lan truyền trong môi trường không khí rất mạnh mẽ còn trong môi trường nước xảy ra chậm hơn nhiều. Do vậy, các chất ô nhiễm trong nước chỉ tồn tại trong khu vực gần nguồn thải chỉ trừ các chất bền vững và tồn tại lơ lửng trong nước lâu dài như bụi phóng xạ của các
nguyên tố có chu kỳ bán phân hủy lớn.
Mục tiêu giám sát chất lượng môi trường bao gồm sáu mục tiêu như đã trình bày ở phần mục tiêu chiến lược giám sát môi trường. Nhưng mục đích các xem xét khi thiết kế mạng lưới giám sát bao giờ cũng phải đảm bảo các kết quả đo lường đưa ra chính xác. Có nghĩa là các mẫu phải là đại diện cho các điều kiện chủ đạo của môi trường về thời gian và không gian. Như vậy, không chỉ không gian chọn đo đạc mà còn cả vị trí lấy mẫu tại không gian đã lựa chọn cũng có tầm quan trọng.
Để phục vụ mục tiêu đã lựa chọn của cả hệ thống giám sát, sự lựa chọn một mạng lưới vị trí đo đặc thù, việc xác định thể loại giám sát, sự xác định không gian địa lý nơi sẽ đặt vị trí điểm đo và cuối cùng là vị trí sẽ lấy mẫu hoặc đo đạc đòi hỏi phải được kiểm tra qua bốn bước:

(1) Xác định mục đích phục vụ hệ thống lưới trạm giám sát.
(2) Xác định thể loại giám sát tốt nhất để đáp ứng mục tiêu.
(3) Xác định vị trí tổng thể để đặt vị trí điểm đo.
(4) Xác định lưới giám sát cụ thể.
Như vậy, chọn số lượng vị trí điểm đo đạc trong một hệ thống trạm đo đạc phụ thuộc rất nhiều vào các thông số đo đạc và vào mục tiêu đo đạc. Ví dụ, để đo đạc được chất lượng không khí (cho thông số SO2 và khói) tại Liên hiệp Anh, người ta đã phải dùng một hệ thống bao gồm 1.200 trạm, mặc dù cho đến nay con số này đã được giảm đi nhiều. Khi hệ thống trạm bao gồm quá ít số lượng trạm thì các vận chuyển chất thải thông qua các điều kiện thủy văn và khí tượng xảy ra ở giữa các trạm sẽ không được thể hiện ở dãy số liệu của hệ thống trạm và như vậy hệ thống trạm đó sẽ không phục vụ được mục tiêu đặt ra là hệ thống giám sát chất lượng môi trường.