Tạo ra những điều thú vị khi dạy các ví dụ về toán
Tạo ra những điều thú vị khi dạy các ví dụ về toán
Khi dạy Toán, trong các ví dụ chúng ta có thể dẫn ra rất nhiều câu chuyện lí thú. Chẳng hạn ví dụ về tính tổng S = 1+2+3+…+100 có liên quan đến nhà toán học Gau-xơ. Dù câu chuyện lưu truyền có nhiều tình tiết khác nhau song chúng ta đều có thể dựng lại một cốt truyện như sau:
Hồi tiểu học, Kác-lơ Gau-xơ có học với một ông thầy khá nghiêm khắc. Hôm trước, nhà trường tổ chức văn nghệ nên thầy giáo đến lớp với tâm trạng mệt mỏi, buồn ngủ. Vì vậy, thầy giáo giao cho học sinh làm một bài tập tính tổng các số hạng dài dằng dặc với hi vọng học sinh loay hoay với các phép tính thì mình được nghỉ ngơi. Không ngờ vừa ghi đề xong thì Gau-xơ có đáp số. Cậu bé Kác-lơ Gau-xơ vừa giơ bảng lên thì bị thầy giáo quát:
- Kác-lơ em tính sai rồi. Không thể nhanh thế được!
Rồi thầy giáo cũng chẳng thèm để ý đến kết quả nữa. Đợi tất cả các đứa trẻ làm xong thì thầy giáo mới lật cái bảng cuối cùng của Gau-xơ thì mới thấy rằng đáp số giống các bạn. Không biết Gau-xơ khi đó tính thế nào nhưng đây là mầm mống cho lí thuyết về cấp số cộng. Qua câu chuyện này, học sinh càng thán phục một học sinh 7 tuổi mà có thể giải một bài toán mà bây giờ các em học lớp 11 mới giải được. Từ đó khích động tinh thần ham học, yêu thích toán và yêu thích khoa học.
Cũng liên quan về cấp số, ta có thể kể một câu chuyện về cấp số nhân. Câu chuyện về cấp số nhân: 1, 2, 4, 8, … 64. Đó là câu chuyện về nhà vua Ấn Độ ban thưởng cho người phát minh ra bàn cờ vua. Tương truyền bàn cờ vua được người Ấn Độ phát minh cách đây hơn 2000 năm. Nhà vua rất thích thú bèn ban cho người phát minh ra nó rất nhiều ngọc ngà, châu báu. Song ông ta không nhận một cái gì cả mà chỉ xin một ít thóc rải đủ 64 ô trong bàn cờ vua như sau: ô thứ nhất 1 hạt, ô thứ hai 2 hạt, ô thứ ba 4 hạt và ô sau gấp đôi ô trước cho đến ô thứ 64. Nhà vua rất ngạc nhiên nhưng sau khi tính toán thì toàn bộ số thóc của nhà vua không đủ ban tặng. Người ta tính rằng số thóc đó mà rải trên mặt đất thì được một lớp dày 9 mm. Con số đó là: 18 446 744 073 709 551 615 hạt thóc. Một điều dễ thấy là nghe xong câu chuyện này học sinh cảm thấy hấp dẫn vô cùng.