Không nạp lactose, còn được gọi là bệnh không dung nạp lactose, là tình trạng trong đó cơ thể không sản xuất đủ lượng enzyme lactase để tiêu hóa lactose - một loại đường tự nhiên có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Điều này dẫn đến việc lactose không thể được phân giải thành các đơn vị đường đơn giản (glucose và galactose) để hấp thụ vào hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng không thoải mái.

Nguyên nhân của không dung nạp lactose thường liên quan đến mất khả năng sản xuất enzyme lactase hoặc khả năng sản xuất enzyme này giảm đi. Có hai dạng chính của không dung nạp lactose:

Không dung nạp lactose di truyền: Đây là dạng phổ biến nhất và thường bắt đầu từ thuở sơ sinh. Nguyên nhân là do một đột biến di truyền trong gen LCT (gen mã hóa cho enzyme lactase), dẫn đến mất khả năng hoặc giảm khả năng sản xuất lactase sau khi tuổi sơ sinh.

Không dung nạp lactose phát triển: Đây là dạng không dung nạp lactose xuất hiện sau tuổi sơ sinh và thường phổ biến hơn. Nguyên nhân thường liên quan đến việc giảm sản xuất enzyme lactase trong niêm mạc ruột non do một số nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như viêm loét, vi khuẩn ruột thừa, phẫu thuật ruột hoặc bệnh lý ruột.

Triệu chứng của không dung nạp lactose có thể xuất hiện từ vài phút đến vài giờ sau khi tiêu thụ sữa hoặc sản phẩm từ sữa chứa lactose. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

Gây đau dạ dày là triệu chứng không dung nạp Lactose

Đau dạ dày là triệu chứng phổ biến nhất để nhận biết cơ thể không dung nạp sữa và các chế phẩm làm từ sữa ở cả người lớn và trẻ em. Khi cơ thể không thể phá vỡ lactose, nó sẽ đi qua ruột và  đẩy đến đại tràng. Tại đây đại tràng không thể hấp thu được lactose và carbohydrate nhưng vẫn có thể lên men và thủy phân được bởi các vi sinh vật sống ở đó.

Trong quá trình lên men sẽ giải phóng các acid béo chuỗi ngắn và khí hydro, metan và carbon dioxide. Acid và khí có sự gia tăng khiến cơ thể dẫn đến tình trạng đau dạ dày. Cơn đau này thường xuất hiện ở hai vị trí để nhận biết như quanh rốn và bụng dưới.

Một trong những nguyên nhân gây nên bệnh đau dạ dày và đầy hơi cũng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Do ăn quá nhiều cùng một thời điểm, hấp thu kém, dùng một số loại thuốc gây cản trở quá trình tiêu hóa.

Gây tiêu chảy

Tiêu chảy được hiểu là sự gia tăng tần suất của phân, độ lỏng hoặc khối lượng. Biểu hiện gây ra tiêu chảy ở đại tràng sẽ tăng thể tích và hàm lượng chất lỏng của phân. Những vấn đề này thường xảy ra phổ biến ở trẻ.

Trong đại tràng, vi khuẩn đường ruột lactose sẽ được lên men thành acid béo chuỗi ngắn và khí. Thông thường thì acid này sẽ được hấp thụ trở lại vào đại tràng. Lượng acid còn lại và lactose sẽ làm tăng lượng nước mà lúc đầu cơ thể thải vào đại tràng.

Gây táo bón

Tình trạng táo bón là xuất hiện do đại tiện khó và thời gian đi đại tiện kéo dài. Đây cũng là một dấu hiệu của tình trạng không dung nạp đường và sữa nhưng khá hiếm gặp.

Trong quá trình lên men vi khuẩn không tiêu hóa được lactose chúng sẽ sản sinh ra khí metan. Lúc này khí metan làm chậm thời gian đẩy thức ăn xuống ruột, dẫn đến táo bón. Nguyên nhân gây táo bón của metan xuất hiện ở những người mắc hội chứng ruột kích thích và sự phát triển quá mức của vi khuẩn.

Các trường hợp sẽ gây ra bệnh tiêu chảy ngoài việc không dung nạp lactose còn có tác nhân khác như chế độ ăn uống, sinh hoạt.

Gây đầy hơi

Lactose sẽ được lên men ở đại tràng làm sản sinh ra khí hydro, carbon dioxide và metan. Hệ vi sinh đại tràng sẽ hoạt động nhiều hơn ở những người không dung nạp lactose trong quá trình lên men đường và sữa sẽ thành acid và khí. Làm cho quá trình đầy hơi sẽ trở nên trầm trọng hơn.

Lượng khí được tạo ra ở mỗi cơ thể khác nhau do hệ vi sinh vật. Khí sẽ được sản xuất trong quá trình lên men lactose không mùi.

Tuy không dung nạp lactose không gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng nó có thể gây ra sự bất tiện và không thoải mái. Để chẩn đoán không dung nạp lactose, có thể sử dụng các phương pháp như xét nghiệm hơi nước trong hơi thở, xét nghiệm dung nạp lactose hoặc xét nghiệm gen. Nếu bạn có nghi ngờ mình bị không dung nạp lactose, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và xác định chính xác tình trạng của bạn.

Tham khảo: https://www.foodnk.com/lam-sao-de-nhan-biet-co-the-ban-khong-dung-nap-lactose.html